زوایای جدیدی از ماهیت بیماری آنفولانزای پرندگان کشف شد

به گزارش خبرگزاری مهر از تبریز ، دکتر ذوالفقار رجبی عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز با اشاره به اهمیت بیماری آنفلوانزای پرندگان گفت: در این مطالعات که تحت عنوان طرح تعیین فعالیت هماگلوتیناسیون واکسنهای روغنی آنفلوانزای پرندگان در این دانشگاه به انجام رسیده است همچنین نشان می دهد امکان استخراج توده ی آنتی ژن از واکسنهای غیر فعال و روغنی ویروس تحت تیپ H9N2 آنفلوانزای پرندگان با استفاده از روش aqueous partition وجود دارد.

مجری این طرح پژوهشی با بیان اینکه آنفلوانزای پرندگان به عنوان یک بیماری مسری و واگیردار در طی سالیان گذشته خسارات اقتصادی سنگینی را به صنعت طیور جهان وارد کرده و هنوز هم این صنعت را تهدید می کند، افزود: اثبات نقش ویروس آنفلوانزای پرندگان در سه پاندمی آنفلوانزا که طی سده پیش در جمعیت انسانی اتفاق افتاده است، اهمیت مطالعه بیشتر خصوصیات ویروس آنفلوانزا، اپیدمیولوژی و کنترل بیماری را دوچندان می نماید.

عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز با بیان اینکه ویروسهای آنفلوانزای پرندگان به تیپ A جنس ویروس آنفلوانزا از خانواده اورتومیکسوویریده تعلق دارند، افزود: ویروسهای آنفلوانزا بر پایه حدت بیماری زایی به دو پاتوتیپ ویروسهای آنفلوانزای بسیار بیماری زا و ویروسهای آنفلوانزای نه چندان بیماری زا طبقه بندی شده اند.

وی با اشاره به اینکه قطعه قطعه بودن ژنوم ویروس، چرخش ویروس در بین میزبان های غیر اختصاصی، داخل گونه ای و بین گونه ای، زمینه را برای عادت یافتن ویروس به میزبان های خارج گونه ای و تغییرات ژنتیکی از طریق جهش های نقطه ای و بازآرایی ژنتیکی و متعاقب آنها افزایش حدت ویروس و وقوع ناگهانی اپیدمی جدید آنفلوانزا در بین پرندگان و انسان فراهم می کند، افزود: بدلیل عدم ایمنی متقاطع بین تحت تیپ های مختلف و تفاوت سیاست های کنترل ویروس های آنفلوانزای بسیار بیماری زا و ویروسهای آنفلوانزای نه چندان بیماری زا، اتخاذ تصمیم در ارتباط با استراتژی مبارزه و کنترل بیماری، پیچیده و مشکل شده است و علاوه بر این چرخش بین گونه ای ویروس های آنفلوانزای پرندگان و عادت یافتن آنها به تکثیر در پستانداران موجب انتقال مستقیم و بدون تغییرات ژنتیکی تحت تیپ های H5N1 و H9N2 به انسان ها و ابتلا آنها به بیماری شبه آنفلوانزا گردیده است.

وی با بیان اینکه در این مطالعات همچنین مشخص شد که یکی از علل اصلی کیفیت پایین این واکسنها، می تواند به غلظت پایین پروتئینهای ویروسی در آنها مربوط باشد، افزود: البته برای تایید این مسئله باید مطالعات بیشتری انجام گیرد.

رجبی با بیان اینکه برای ارزیابی یک واکسن، آن را به جوجه ها تزریق و با چالش با ویروس های زنده ایمنی زایی آن را مشخص می کنند افزود: این شیوه، روشی زمانبر و پرهزینه است و از آنجا که میزان ایمنی زایی واکسن غیرفعال با ویروس کامل آنفلوانزای پرندگان به مقدار توده ی آنتی ژن بخصوص مقدار آنتی ژن هماگلوتنین و فعالیت آن بستگی دارد با باز یافت و استخراج توده ی آنتی ژن واکسن روغنی آنفلوانزای پرندگان و تعیین عیار هماگلوتنین باز یافته و پروتئین تام، می توان به پیشگویی کیفیت و میزان محافظت و ایمنی زایی واکسن اقدام کرد و بر این اساس در این مطالعه توده آنتی ژن و مقدار پروتئین تام از دو واکسن داخلی آنفلوانزای پرندگان و یک واکسن خارجی به روش Aqueous Partition استخراج شده و فعالیت هماگلوتیناسیون باز یافته و مقدار پروتئین تام استخراج شده با میزان پاسخ های سرولوژیک جوجه های گوشتی به همان واکسن ها به روش مهار هماگلوتیناسیون مورد مقایسه قرار گرفت.

دکتر رجبی با اشاره به اینکه ویروس آنفلوانزای نه چندان بیماری زا با تحت تیپ H9N2 در خرداد 1377 صنعت طیور ایران را ابتدا در مرغداریهای استانهای قزوین و تهران را در گیر کرد ، ولی به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت امنیت زیستی و حمل جوجه های یکروزه گوشتی وپولت های آلوده و جابجایی دان و کود از مناطق آلوده به مناطق پاک بیماری به سرعت به سایر استان ها منتشر شد ، افزود: در حال حاضر با توجه به واگیری های متعدد آنفلوانزا در گله های گوشتی و عیار سرمی مثبت آنفلوانزا در گله های تخمگذار، این ویروس حیات خود را در گله های طیور حفظ نموده و طی مدت درگیری ضمن افزایش حدت ویروس ، خسارت اقتصادی سنگینی را به صنعت طیور ایران وارد نموده است.

این محقق و پژوهشگر دانشگاه تبریز به سیاست های مختلفی که جهت کنترل و پیشگیری آنفلوانزای پرندگان در کشورهای مختلف مطرح شده است افزود: در شرایط موجود مناسب ترین روش جهت کنترل و ریشه کنی این بیماری در ایران، اجرای توامان برنامه امنیت زیستی و واکسیناسیون است، گرچه در کشورمان کنترل آنفلوانزا بر مبنای این سیاست به دلایل متعددی موفقیت آمیز نبوده است که شاید یکی از دلایل عمده ی عدم موفقیت کامل در کنترل این بیماری کیفیت پایین واکسنهای مورد استفاده در صنعت طیور کشور باشد.

وی با بیان اینکه اکثر واکسن های روغنی و تجاری آنفلوانزای پرندگان تنها از بروز علائم کلینیکی و بروز تلفات جلوگیری می کنند و قادر به ممانعت از تکثیر ویروس های آنفلوانزای پرندگان و دفع آنها از بدن میزبان بطور کامل نیستند، گفت: کنترل ناقص ویروس های آنفلوانزای نه چندان بیماریزا و گردش ویروس ها در مرغداری ممکن است زمینه را برای تغییرات آنتی ژنیک فراهم کند و احتمالا منجر به افزایش بیماریزایی آنها شود، لذا پیشگیری و کنترل ویروس های نه چندان بیماریزا ممکن است ایجاد ویروسها ی آنفلونزای بسیار بیماریزا را مهار کند و همین امر توجه جدی تر به امرکیفی سازی تولید واکسن این بیماری را الزامی می کند.

به گفته دکتر رجبی این طرح پژوهشی با اعتباری بالغ بر 25 میلیون ریال با همکاری دکتر حسین طایفی نصرآبادی و دکتر امیر بابک سیوفی خوجین از اعضای هیئت علمی دانشکده دامپزشکی و امیرحسین امین نجاری دانشجوی سال چهارم دکترای حرفه ای دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز انجام شده است.